Juiste vraagtype
Probleem
Burgers geven andere antwoorden op open vragen dan op gesloten vragen.
Oplossing
Kies het vraagtype dat het beste bij de situatie past.
- 1. Kies open vragen als burgers unieke informatie moeten verstrekken en het meer natuurlijk is het antwoord te schrijven of typen
- 2. Gebruik ja/nee-vragen als van belang is of één bepaalde optie van toepassing is
- 3. Gebruik meerkeuzevragen als van belang is welke serie opties van toepassing is en het aantal mogelijke antwoorden beperkt is
- 4. Zorg bij gesloten vragen voor geschikte antwoordopties
Wanneer
Dit is van toepassing op elk formulier waarbij het vraagtype (nog) niet vaststaat of waarbij verschillende soorten vragen worden gesteld.
Achtergrond
Als burgers een ander vraagtype in het formulier tegenkomen dan ze verwachten, kost het hen meer moeite een antwoord te formuleren (Jarrett & Gaffney, 2008, p. 59, p. 88). Daarnaast blijkt uit onderzoek dat het type vraag het antwoord van de invuller beïnvloedt (Vinten, 1995, p. 28). Bij de keuze tussen open of gesloten vragen moeten daarom belangrijke afwegingen worden gemaakt. In een aantal situaties zijn gesloten vragen de beste keuze volgens Vinten (1995, p. 29): als het vastleggen van classificaties van belang is, als de invuller bekend is met het onderwerp en een duidelijke mening heeft en als het invullen zo makkelijk mogelijk moet zijn. Uit onderzoek blijkt dat meerkeuzevragen makkelijker en sneller in te vullen zijn dan ja/nee-vragen (Barnard, Wright & Wilcox, 1979). Open vragen zijn beter geschikt als er privacy gevoelige vragen worden gesteld, de invullers weinig voorkennis hebben en niet alleen de mening van de invuller maar ook het ontstaan daarvan van belang is. De beste manier om te achterhalen wat de voorkennis van de invullers is, is door een doelgroep analyse te maken en de resultaten hiervan vast te leggen in persona’s en scenario’s. Een voordeel van open vragen is volgens Reja e.a. (2003) dat meer diverse antwoorden worden gegeven en minder sturing plaatsvindt dan bij een gesloten vraag. Een nadeel is dat hierdoor ook meer onbruikbare antwoorden binnenkomen. Vage antwoorden kunnen deels worden voorkomen door de vraag duidelijker en specifieker te formuleren (Reja e.a., 2003). Toch moet voorzichtig worden omgesprongen met het kiezen voor open vraagtypes. Volgens Jansen en Steehouder (1989, p. 155) doen open vragen in formulieren een te groot beroep op schrijfvaardigheid.